Cách đây gần tròn một năm, vào sáng 13.9.2013, tại xã Tịnh Phong (Sơn Tịnh) đã diễn ra một sự kiện lớn đối với tỉnh Quảng Ngãi, đó là lễ khởi công xây dựng Khu liên hợp Công nghiệp – Đô thị và Dịch vụ VSIP Quảng Ngãi. Sự có mặt của Thủ tướng Việt Nam và Thủ tướng Singapore tại lễ khởi công cho thấy tầm quan trọng, ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội to lớn của dự án này.
Quy mô định hướng phát triển toàn bộ Dự án VSIP Quảng Ngãi khoảng 1.227 ha. Địa điểm thực hiện dự án thuộc xã Tịnh Phong và Tịnh Thọ (Sơn Tịnh). Với quy mô về diện tích của VSIP, thì sẽ có khoảng 1.227ha đất ruộng, đất ở, đất vườn nông thôn sẽ chuyển sang đất dành cho phát triển công nghiệp và đô thị. Đây là sự chuyển dịch một diện tích khá lớn từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển công nghiệp – đô thị ở một vùng quê được xem là thuần nông này.
Phát huy lợi thế và đa mục tiêu của dự án...
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Như Sô, so với các KCN của tỉnh, VSIP Quảng Ngãi có nhiều lợi thế vượt trội: Dự án nhận được sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ hai nước Việt Nam và Singapore. Đồng thời đây là KCN phức hợp, phát triển tương đối toàn diện về công nghiệp - đô thị và dịch vụ. Dự án có sự gắn kết giữa phát triển công nghiệp với dịch vụ nên khả năng đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động là rất lớn. Dự án VSIP Quảng Ngãi do Công ty Liên doanh TNHH Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore làm chủ đầu tư. Chủ đầu tư có nguồn lực mạnh nên việc đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, điện, nước, xử lý chất thải… tại VSIP Quảng Ngãi thuận lợi và đồng bộ. VSIP Quảng Ngãi nằm trong Khu Kinh tế Dung Quất nên được hưởng ưu đãi cao nhất theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ… Những lợi thế đó tạo điều kiện cho VSIP Quảng Ngãi thu hút các nhà đầu tư mạnh mẽ hơn.
Phối cảnh Khu Công nghiệp – Đô thị và Dịch vụ VSIP Quảng Ngãi.
Với mục tiêu kinh doanh khu công nghiệp, khu dịch vụ tổng hợp bao gồm thương mại, dịch vụ, nhà ở, nên việc triển khai Dự án VSIP Quảng Ngãi đã và đang mở ra triển vọng về thu hút đầu tư vào KKT Dung Quất, góp phần đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa để “đến năm 2020 Quảng Ngãi cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại” như tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra.
Ngoài ra, khi VSIP thu hút nhiều dự án đầu tư là cơ hội để Quảng Ngãi tiếp tục chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp. Đây cũng là điều kiện để Quảng Ngãi đẩy mạnh đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho số lượng lớn lao động trong tỉnh… điều này đã được minh chứng. Đó là, ngay tại lễ khởi công, Ban Quản lý KKT Dung Quất đã trao giấy chứng nhận đầu tư và chấp thuận đầu tư cho một số dự án vào KCN VSIP Quảng Ngãi. Hai dự án được cấp phép đầu tư đầu tiên là Nhà máy sản xuất bánh kẹo - nước giải khát URC Central Dung Quất và Dự án King Riches Việt Nam, chuyên sản xuất và gia công giầy. Hai dự án này khi đi vào hoạt động sẽ giải quyết hàng chục ngàn lao động. Và khả quan hơn, đến thời điểm này, theo ông An Thony Tân - Tổng Giám đốc VSIP Quảng Ngãi: “Đã có 9 nhà đầu tư được cấp phép vào VSIP Quảng Ngãi đang xây dựng nhà máy, chuẩn bị đưa vào sản xuất, kinh doanh”.
... tạo sự đồng thuận, đẩy nhanh tiến độ xây dựng
Phần lớn người dân vùng Dự án VSIP Quảng Ngãi vui mừng vì quê hương đang chuyển mình và nhanh chóng thành khu công nghiệp - đô thị. Vì lợi ích chung, họ đã hy sinh ruộng vườn, nhà cửa mà cha ông bao đời dày công gây dựng để di dời đến nơi ở mới, tìm sinh kế khác. Nhờ nhận được sự đồng thuận của đông đảo người dân vùng dự án và sự hợp tác, trợ giúp của cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh mà chỉ sau một năm triển khai thực hiện, VSIP Quảng Ngãi đạt tiến độ khá nhanh về giải phóng – san lấp mặt bằng, tạo quỹ đất sạch thu hút các nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện Dự án VSIP Quảng Ngãi không phải lúc nào cũng gặp thuận lợi.
Theo ông Phạm Vinh – Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh, trong giai đoạn 1A - khu vực 168 ha, Dự án VSIP vẫn còn 25 hộ chưa nhận bồi thường vì đang tranh chấp. Trong 3 khu tái định cư thì khu Phong Niên trong tháng 9 này mới đấu thầu và triển khai thi công. Tiến độ xây dựng các khu tái định cư chậm nên chưa có đất để bố trí cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng Dự án VSIP Quảng Ngãi giai đoạn 1A, 1B và khu dịch vụ phía Nam hiện nay là việc xác nhận, công nhận nguồn gốc của 24 thửa đất ở, đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp… còn lại của giai đoạn 1A chưa hoàn thành. Bên cạnh đó, sau khi đã có thông báo thu hồi đất và kiểm tra thực địa vùng dự án giai đoạn 1A, nhưng ở Tịnh Phong lại xuất hiện khoảng 120 ao, hồ nuôi cá và có đến 80 hộ dân tiến hành xây dựng, cơi nới nhà cửa, vật kiến trúc. Một số hộ dân ở xã Tịnh Thọ thì xây dựng công trình, nhà cửa, vật kiến trúc sau khi đã có công bố quy hoạch và thông báo thu hồi đất...
Những phát sinh về cơi nới nhà cửa, vật kiến trúc hay ao hồ sẽ dẫn đến những hệ lụy phức tạp. Đó là sẽ làm tiêu tốn thêm tiền của, công sức của người dân. Vì đất đã có thông báo thu hồi và kiểm tra, thực địa, nếu phát sinh vật kiến trúc sẽ không được bồi thường. Quá trình giải phóng mặt bằng buộc người xây dựng, cơi nới phải tháo dỡ, san lấp. Như vậy họ vừa tốn công và tiền bạc đầu tư xây dựng, vừa tốn công tháo dỡ, dẫn đến bị “thiệt kép”.
Đại diện cho dân, Bí thư Đảng ủy xã Tịnh Phong Đoàn Minh Thái bày tỏ: 144 hộ thuộc diện tái định cư nhưng chưa có đất để bố trí, trong khi mùa mưa bão đã đến gần. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân. Ngoài ra, cần chọn vị trí xây dựng khu tái định cư phù hợp; giải quyết những vướng mắc, tồn tại nhiều năm ở địa phương; hỗ trợ cho những diện tích không sản xuất được; xây dựng khu nghĩa địa phục vụ khu dân cư mới… cần sớm triển khai, giải quyết để an sinh và an dân.
Như vậy, bên cạnh những thuận lợi, việc triển khai thực hiện Dự án VSIP vẫn còn nhiều vướng mắc phải tháo gỡ. Vào trung tuần tháng 8.2014, Thường trực Tỉnh ủy đã làm việc với lãnh đạo huyện Sơn Tịnh và Tổng Giám đốc VSIP, nghe báo cáo về tình hình thực hiện Dự án VSIP Quảng Ngãi. Quyền Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Minh đã chỉ đạo Ban Thường vụ Huyện ủy Sơn Tịnh phối hợp với VSIP và các sở, ngành, huy động cả hệ thống chính trị của huyện vào cuộc, tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong quá trình triển khai thực hiện Dự án VSIP; khẩn trương xây dựng, hoàn thành các khu tái định cư và cần tập trung rà soát thực hiện đúng quy định công tác đền bù, hỗ trợ cho dân, không để xảy ra mất công bằng…
Tạo được sự đồng thuận, trong đó đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân, nhà đầu tư và Nhà nước, thì chắc chắn rằng, việc triển khai thực hiện toàn bộ các giai đoạn của Dự án VSIP Quảng Ngãi sẽ hết sức thuận lợi.
(Theo Báo Quảng Ngãi)
